به نقل از «ایران اکونومیست»

غلظت خون چیست، برای درمان آن چه باید کرد

تاریخ انتشار: ۱۳ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۱۹۲۴۴۶

ایران اکونومیست- غلظت خون یا تست CBC شاخص‌ترین مورد در برگه آزمایش طبی است که به شمارش گلبول‌های قرمز خون می‌پردازد؛ زیرا کم و زیاد شدن این سلول‌ها هرکدام نشان دهنده یک بیماری است و علائم مخصوص به خود را دارد.

اگر با دقت به نسخه‌ای نگاه کنید که پزشک برای شما نوشته است و با آن روانه آزمایشگاه تشخیص طبی شده‌اید، می‌بینید که پای ثابت بیشتر آزمایش‌ها تست CBC است    بیشتر مردم این آزمایش را به نام آزمایش غلظت خون می‌شناسند؛ اما این تست اطلاعاتی بسیار بیش‌تر و جزئیاتی دقیق‌تر از آنچه گفته شد، در اختیار پزشک قرار می‌دهد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند! به لحاظ پزشکی غلظت خون یعنی افزایش درصدی تعداد سلول‌های قرمز خون در مقابل کل سلول‌های خونی که با شاخص هماتوکریت سنجش می‌شود.   در این مقاله قصد داریم به یکی از پرکاربردترین اطلاعات تست CBC یا شمارش سلول های خونی؛ یعنی شمارش گلبول‌های قرمز خون یا RBC‌ها بپردازیم. کم‌تر یا بیش‌تر شدن این سلول‌ها هرکدام می‌تواند بیان‌گر چه بیماری‌ای باشد؟ چه عواملی در کاهش یا افزایش این گویچه‌های قرمز نقش دارند؟ و چه راهکار‌های درمانی برای این حالات وجود دارد؟ تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.   اصلی‌ترین و مهم‌ترین وظیفه گلبول‌های قرمز درون خون انسان حمل اکسیژن (O۲) به بافت‌ها و برداشت دی‌ اکسید کربن (CO۲) از آن‌هاست. کاهش یا افزایش این سلول‌ها هریک مشکلات خاصی را برای بدن ایجاد می‌کند. به کم‌تر شدن تعداد RBC‌ها یا گلبول‌های قرمز کم خونی می‌گویند که خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. بیش‌تر بودن تعداد این سلول‌ها هم مشکلی اساسی به نام اریتروسیتوز ایجاد می‌کند.   اگر تعداد گلبول‌های قرمز کم‌تر از حالت طبیعی خود باشد، عوارض زیر را تجربه خواهید کرد: • خستگی
• تنگی نفس
• سرگیجه
• ضعف یا سبکی سر به‌ویژه هنگامی که سریع موقعیت خود را تغییر می‌دهید.
• افزایش ضربان قلب
• سردرد
• پوست رنگ‌پریده.  بیشتر بودن تعداد سلول‌های قرمز خونی نیز علائم زیر را دارد: • خستگی
• تنگی نفس
• درد مفصل
• حساسیت به ناحیه کف دست یا کف پا
• خارش پوست به‌ویژه پس از استحمام
• اختلال خواب
دامنه طبیعی سلول‌های قرمز خونی بسته به محل جغرافیایی، سن، جنس و نژاد افراد متفاوت است. به صورت کلی برای ارزیابی طبیعی یا غیرطبیعی بودن تعداد این سلول‌ها از محدوده مرجع استفاده می‌شود که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
o زنان: ۴.۲ تا ۵.۴ میلیون در میلی‌لیتر
o مردان: ۴.۷ تا ۶.۱ میلیون در میلی‌لیتر
o کودکان: ۴.۱ تا ۵.۵ میلیون در میلی‌لیتر

چه مواردی باعث غلظت خون می‌شود؟ اگر میزان RBC بالاتر از حد نرمال باشد، اریتروسیتوز دارید. این ممکن است به دلیل موارد زیر باشد:
• سیگار کشیدن: مصرف سیگار بافت¬های بدن را با کمبود اکسیژن مواجه می¬سازد و بدن برای مقابله با این شرایط مجبور است تعداد بیشتری از سلول¬های حمل کننده اکسیژن به بافت یا همان RBC را تولید کند.
• بیماری قلبی مادرزادی
• کمبود آب بدن
• سرطان سلول کلیوی (نوعی سرطان کلیه)
• فیبروز ریوی
• پلی سیتمی ورا: یک بیماری مغز استخوان که باعث تولید بیش از حد RBC می‌شود و با جهش ژنتیکی همراه است.
• هنگامی که به ارتفاع بیشتری می‌روید، ممکن است تعداد RBC شما برای چندین هفته افزایش یابد؛ زیرا اکسیژن کم‌تری در هوا وجود دارد.
• دارو‌های خاصی مانند جنتامایسین و متیل‌دوپا می‌توانند میزان RBC شما را افزایش دهند. جنتامایسین آنتی بیوتیکی است که برای درمان عفونت‌های باکتریال در خون استفاده می‌شود.
• متیل‌دوپا اغلب برای درمان فشارخون بالا استفاده می‌شود. مکانیسم این دارو با شل کردن رگ‌های خونی باعث می‌شود که خون به‌راحتی در بدن جریان یابد.
• تعداد بالای RBC ممکن است درنتیجه آپنه خواب، فیبروز ریوی و سایر شرایطی باشد که باعث کمبود اکسیژن در خون می‌شود.
• دارو‌های تقویت کننده عملکرد مانند تزریق پروتئین و استروئید‌های آنابولیک نیز می‌توانند اریتروسیتوز ایجاد کنند. اگر دچار اریتروسیتوز و افزایش تعداد سلول‌های قرمز خونی هستید، توصیه می‌شود موارد زیر را رعایت کنید: o برای بهبود عملکرد قلب و ریه ورزش کنید.
o گوشت قرمز و غذا‌های غنی از آهن کم‌تر بخورید.
o از مصرف مکمل‌های آهن خودداری کنید.
o خود را به خوبی هیدراته نگه دارید.
o از دارو‌های ادرارآور ازجمله قهوه و نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری کنید.
o سیگار کشیدن را متوقف کنید. به‌خصوص اگر به COPD یا فیبروز ریوی مبتلا هستید.
o استفاده از استروئیدها، اریتروپویتین و سایر دارو‌های تقویت کننده عملکرد را متوقف کنید.
o یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش غلظت خون اهدای خون است.     بهترین خوراکی های برای بهبود غلظت خون اگر به غلظت خون مبتلا هستید، باید به دنبال خوراکی‌هایی باشید که جریان خون درون رگ‌های شما را بهبود بخشند. در ادامه به معرفی بهترین خوراکی‌هایی می‌پردازیم که باعث بهبود جریان خون و تصفیه خون می‌شوند: ۱. فلفل قرمز فلفل قرمز، طعم تند خود را از یک ماده شیمیایی گیاهی به نام کپسایسین می‌گیرد. کپسایسین با بهبود جریان خون و تحریک ترشح نیتریک اکسید و سایر گشاد کننده‌های عروقی یا ترکیباتی که به گسترش رگ‌های خونی شما کمک می‌کنند، جریان خون را در بافت‌ها تقویت می‌کند.
گشاد کننده‌های عروق با شل‌سازی عضلات ریز موجود در دیواره رگ‌های خونی باعث بهبود جریان خود داخل رگ‌ها می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد که خوردن فلفل قرمز باعث افزایش گردش خون، بهبود قدرت رگ‌های خونی و کاهش تجمع پلاک در رگ‌های شما می‌شود.
علاوه‌بر این فلفل‌های تند اغلب در کرم‌های تسکین دهنده درد موجود هستند؛ زیرا می‌توانند جریان خون را در منطقه آسیب دیده تقویت کنند. ۲. انار انار دارای آنتی اکسیدان‌های پلی فنول و نیترات است که ماده گشادکنندگی قوی عروق محسوب می‌شود.
مصرف فلفل ممکن است جریان خون و اکسیژن رسانی بافت عضلانی را بهبود بخشد که به‌ویژه می‌تواند به افراد دارای فعالیت زیاد کمک کند.
یک مطالعه بر روی ۱۹ فرد فعال نشان داد که خوردن ۱۰۰۰ میلی‌گرم عصاره انار ۳۰ دقیقه قبل از کار کردن باعث افزایش جریان خون، افزایش قطر رگ‌های خونی و بهبود عملکرد ورزشی می‌شود.
مطالعه دیگری نشان داد که مصرف روزانه ۱۷ اونس (۵۰۰ میلی لیتر) آب انار در طول یا قبل از تمرین باعث کاهش درد، آسیب عضلانی و التهاب در وزنه برداران می‌شود. ۳. پیاز و سیر پیاز منبع عالی آنتی اکسیدان‌های فلاونوئیدی است که برای سلامت قلب مفید هستند.
این سبزی با کمک به عروق و رگ‌های شما با افزایش جریان خون گردش خون را بهبود می‌بخشد.
در یک مطالعه ۳۰ روزه روی ۲۳ مرد مصرف روزانه ۴.۳ گرم عصاره پیاز به طور قابل توجهی جریان خون و گشادی عروق را بعد از غذا بهبود بخشید.
پیاز همچنین دارای خواص ضدالتهابی است که می‌تواند جریان خون و سلامت قلب را با کاهش التهاب در رگ‌ها تقویت کند.
سیر نیز باعث رقیق شدن خون می‌شود و جریان آن را تسهیل می‌کند. سیر با تولید اکسید نیتریک به گشادی رگ‌های خونی و حل شدن لخته‌های خون کمک می‌کند. ۴. زردچوبه بهبود جریان خون یکی از مزایای سلامتی زردچوبه است. درحقیقت طب سنتی چینی از زمان‌های بسیار قدیم از زردچوبه برای باز کردن رگ‌های خونی و بهبود گردش خون استفاده می‌کردند.
تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیب موجود در زردچوبه به نام کورکومین به افزایش تولید اکسید نیتریک، کاهش استرس اکسیداتیو و کاهش التهاب کمک می‌کند. ۵. گوجه فرنگی گوجه فرنگی ممکن است به کاهش فعالیت آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) کمک کند و از این طریق باعث انقباض رگ¬های خونی برای کنترل فشار خون می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد که عصاره گوجه فرنگی مشابه دارو‌های مهار کننده ACE است که رگ‌های خونی شما را باز می‌کند و جریان خون را بهبود می‌بخشد.  
مطالعات نشان می‌دهد که عصاره گوجه فرنگی می‌تواند ACE را مهار کند، التهاب را کاهش بدهد، تجمع پلاکت‌ها را مختل کند و گردش خون را بهبود ببخشد.   فرارو

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: سلول های قرمز خون گلبول های قرمز نشان می دهد رگ های خونی بهبود جریان سلول ها جریان خون گوجه فرنگی خون می شود گردش خون غلظت خون

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۱۹۲۴۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نیاز روزانه به ۱۵۰۰ اهداکننده خون در تهران

به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، دکتر امیرمسعود ناظمی با حضور در استودیو خبر ایسنا و در گفت‌وگویی تفصیلی، با بیان اینکه در حال حاضر میزان ذخایر خون کشور از اهمیت فراوانی برخوردار است، اظهار کرد: اگرچه میزان ذخایر خون کشور در کانون توجه قرار دارد، اما این مولفه در استان تهران اهمیت ویژه‌ای دارد. آمار و ارقام بیانگر این است بسیاری از عمل‌های جراحی کشور در مراکز درمانی پایتخت انجام می‌شود و با توجه به نیاز مبرم عمل‌های جراحی به خون، میزان ذخایر استان تهران به توجه ویژه‌ای نیاز دارد. 

وی ادامه داد: این احتمال وجود دارد بسیاری از بیمارانی که به عمل‌های جراحی نیاز دارند به مراکز درمانی شهر تهران مراجعه کنند. بازهم تاکید می‌کنم، میزان عمل‌های جراحی در استان تهران بسیار زیاد است و به همین دلیل باید به حفظ ذخایر خون در پایتخت اشاره کرد. حفظ میزان ذخایر خون پایتخت، یک رویکرد و نگاه استراتژیک است.

آخرین وضعیت مراجعات برای اهدای خون

معاون فنی اداره‌کل انتقال خون استان تهران با بیان اینکه میزان ذخایر خون در اواخر سال گذشته تحت تاثیر یک سری از عوامل محیطی کاهش یافت، خاطرنشان کرد: برخی عوامل محیطی مانند حجم انبوه کارهای پایان سال و تقارن آن با ماه مبارک رمضان سبب کم شدن تعداد مراجعه برای اهدای خون و در نتیجه کاهش میزان ذخایر خون شد. در حال حاضر، «پس از سپری کردن روزهای پایانی سال»، «اتمام ماه مبارک رمضان» و «پایان سفرهای نوروزی» میزان مراجعه برای اهدای خون افزایش یافته است. خوشبختانه، میزان ذخایر خون افزایش یافته و شرایط بحرانی را پشت‌ سر گذاشته‌ایم.

ناظمی با اشاره به اهمیت حفظ ذخایر خون توضیح داد: نکته مهم و اساسی این است که میزان ذخایر خون به سرعت تغییر می‌کند. به طور قطع، «میزان ذخایر خون» وابسته به تعداد مراجعه برای اهدای خون است. گاهی بروز یک اتفاق یا شرایط خاص سبب کاهش مراجعه اهداکنندگان خون می‌شود؛ در نتیجه، میزان ذخایر موجود نیز کاهش می‌یابد.

تامین خون مورد نیاز بیش از ۱۷۰ مرکز درمانی در تهران

وی درباره توزیع خون و فرآورده‌های خونی در مراکز درمانی تهران گفت: در حال حاضر، اداره‌کل انتقال خون استان تهران بیش از ۱۷۰  مرکز درمانی را تحت پوشش دارد و بیش از ۳هزار واحد خون و فرآورده‌های خونی در مراکز درمانی به صورت روزانه توزیع می‌شود؛ بنابراین اگر خواهان پاسخگویی به نیاز مراکز درمانی هستیم، باید تعداد مراجعه‌کنندگان در یک سطح قابل‌قبول باقی بماند.

 معاون فنی اداره‌کل انتقال خون استان تهران در پاسخ به پرسش «۳هزار واحد خون و فرآورده‌های خونی در مراکز درمانی استان تهران به صورت روزانه توزیع می‌شود. بررسی مقابله‌ای میزان خون‌های اهدایی و توزیع‌شده چگونه است؟» گفت: «میزان اهدای خون» یک مولفه متغیر است و در روزهای سال تغییر می‌کند. تعداد مراجعه مردمی برای اهدای خون در ماه‌های فروردین و اردیبهشت افزایش می‌یابد؛ چرا که پیش از این دو ماه با رکود اهدای خون مواجه می‌شویم. هرگاه میزان اهدای خون دچار رکود می‌شود، پس از گذر از دوران رکود، با احتمال افزایش مراجعه اهدای خون روبرو می‌شویم. در حال حاضر، میزان مراجعه به نحوی است که نه تنها پاسخگوی نیاز روزانه مراکز درمانی هستیم، بلکه می‌توانیم بخشی از خون‌های اهدایی را ذخیر کنیم. 

نیاز به مراجعه ۱۵۰۰ اهداکننده در روز

ناظمی با بیان اینکه نکته مهم و اساسی این است که از هر خون اهدا شده ۳ فرآورده خونی تولید می‌شود، افزود: با توجه به اینکه در مجموع ۳هزار واحد خون و فرآورده‌های خونی در مراکز درمانی استان تهران توزیع می‌شود، می‌بایست بیش از  ۱۵۰۰ نفر در طول روز به مراکز اهدای خون مراجعه کنند تا بتوان این تعداد واحد را تامین کرد.

وی درباره فرآورده‌های تولیدی از خون‌های اهدایی نیز به ایسنا گفت: به هنگام هر بار مراجعه برای اهدای خون، می‌توان ۳ فرآورده «گلبول قرمز»، «پلاکت» و «پلاسما»  از یک کیسه خون تولید کرد و محصولات تولید شده به مراکز درمانی مختلف ارسال می‌شوند.

عمر کوتاه پلاکت و اهمیت این فرآورده خونی

معاون فنی اداره‌کل انتقال خون استان تهران در پاسخ به این پرسش که «با توجه به کوتاهی عمر پلاکت خون و نقش این فرآورده بر حیات برخی بیماران، برنامه‌های شما برای افزایش تعداد اهداکنندگان مستمر چیست؟» اظهار کرد: عمر پلاکت خون حدود ۳ تا ۵ روز است و در شرایط بسیار خاص می‌توان مدت‌زمان نگهداری این فرآورده را افزایش داد. فرآورده‌های پلاکتی، یکی از دغدغه‌های اصلی سازمان انتقال خون ایران است؛ چرا که می‌توان گلبول‌های قرمز را به مدت ۳۵ تا ۴۲ روز ذخیره کرد اما در مورد پلاکت این طور نیست و موضوع تامین پلاکت برای مراکز درمانی به عنوان یکی از دغدغه‌های سازمان انتقال خون به هنگام کاهش میزان مراجعه‌ها به حساب می‌آید. از طرف دیگر با توجه به اینکه عمر نگهداری گلبول‌های قرمز بیش از ۳۰ روز است، نگرانی در مورد کاهش ناگهانی میزان مراجعه‌کنندگان کمتر است. با توجه به مدت‌زمان ذخیره‌سازی گلبول‌های قرمز، در صورت کاهش ناگهانی مراجعات به اقدام فوری نیاز نداریم.

ناظمی ادامه داد: پلاسما از دیگر فرآورده‌های تولیدی خون‌های اهدایی است که در فریزرهای با دمای بسیار پایین نگهداری می‌شود. باتوجه به شرایط و ویژگی‌های پلاسما، این فرآورده به مدت ۲ تا ۳ سال قابلیت نگهداری دارد.

تلاش برای افزایش اهداکنندگان مستمر خون

وی گفت: اگر اهداکنندگان را به ۲ گروه «اولین بار» و «باسابقه و مستمر» تقسیم‌ کنیم، به طور قطع، اهداکنندگان مستمر در زمینه تامین خون و فرآورده‌های آن  بیشتر کمک خواهند کرد. به دلیل اینکه اهداکنندگان خون باسابقه و مستمر از شرایط اهدای خون مطلع هستند و همچنین می‌دانند چه مواردی سبب معافیت در اهدای خون می‌شود. به همین دلیل، تلاش می‌کنیم که تعداد اهداکنندگان خون مستمر و سهم آنها از میزان خون‌های اهدایی را افزایش دهیم. علاوه بر افزایش تعداد اهداکنندگان مستمر، با توجه به خارج شدن برخی اهداکنندگان از چرخه اهدا به دلایل مختلف مانند افزایش سن و محدودیت تعداد اهدای خون در هر سال، باید بخشی از فرآوردهای خونی را با جوانان و افرادی که برای اولین بار نسبت به اهدای خون اقدام می‌کنند، تامین کنیم.

ناظمی درباره حداقل و حداکثر سن اهدای خون توضیح داد: براساس استانداردهای فعلی سازمان انتقال خون، شرط سنی جزو الزامات و شروط اولیه به حساب می‌آید. پیش از اینکه اهداکننده به اتاق پزشک برای مصاحبه پزشکی فرستاده شود، سن آنها باید در بازه ۱۸ تا ۶۵ سال باشد. افرادی که به صورت مستمر اهدای خون انجام می‌دهند یعنی افرادی که طی ۱۲ ماه گذشته حداقل ۲بار اهدای خون داشته باشند، به شرط سلامت کامل می‌توانند اهدای خون را تا ۷۰ سالگی تجربه کنند.

آمار پایین اهدای خون توسط زنان و جوانان

 معاون فنی اداره‌کل انتقال خون استان تهران درباره وضعیت اهدای خون در میان زنان و جوانان گفت: آمار پایین اهدای خون توسط زنان و جوانان به عنوان یکی از دغدغه‌های سازمان انتقال خون طی سال‌های اخیر به حساب می‌آید. نتایج تحقیقات بیانگر این است وضعیت سلامت خون زنان از شرایط خوبی برخوردار است اما میزان مراجعه زنان برای اهدای خون در استان تهران کمتر از ۵ درصد است. به عبارت دیگر، ۹۵ درصد اهدای خون در استان تهران توسط مردان انجام می‌شود.

وی ادامه داد: دلایل و عوامل مختلفی سبب نرخ پایین میزان مراجعه زنان برای اهدای خون می‌شود. سازمان انتقال خون در جهت رفع موانع علل کاهش مراجعه زنان برای اهدای خون گام برداشته و اقداماتی در این زمینه انجام داده‌ایم. تلاش‌کرده‌ایم که شرایط در مراکز اهدای خون به نحوی باشد که میزان مراجعه زنان را افزایش دهیم. اقدمات انجام شده برای افزایش میزان مراجعه زنان به منظور اهدای خون به اقدمات انجام شده در مراکز محدود نمی‌شود، بلکه در اینباره فرهنگسازی و اطلاع‌رسانی‌های مستمر انجام می‌دهیم.

ناظمی با اشاره به نقش باورهای نادرست بر میزان اهدای خون توسط زنان گفت: تلاش کرده‌ایم که جامعه را نسبت به باورهای نادرست آگاه کنیم. اگرچه اقداماتی انجام داده‌ایم اما برخی از مولفه‌ها مانند فرهنگ‌سازی به گذر زمان نیاز دارد. اگر خواهان افزایش اهدای خون توسط زنان هستیم، می‌بایست در جامعه، آگاهی ایجاد کنیم و در جهت رفع موانع گام برداریم.

وی ادامه داد: شرایط اهدای خون در میان زنان و مردان یکسان است؛ فقط چند مورد با درنظر گرفتن جنسیت افراد مطرح می‌شود. به طور مثال، وزن اهداکننده باید حداقل ۵۰ کیلوگرم باشد؛ هیچ تفاوتی در ارتباط با وزن برای مردان و زنان وجود ندارد. اگر  از ضرورت میزان فشار خون در یک محدوده خاص سخن به میان می‌آید، تفاوتی میان گروه‌های جنسیتی وجود ندارد.

ناظمی با اشاره به تفاوت‌های جسمانی مردان و زنان گفت: زنان و مردان از نظر جسمانی با یکدیگر تفاوت دارند؛ به طور مثال، میزان هموگلوبین خون مردان نسبت به زنان بیشتر است اما بازهم تاکید می‌کنم تفاوت‌های چندانی که مانع جدی اهدای خون توسط زنان باشد، وجود ندارد.

معاون فنی اداره‌کل انتقال خون استان تهران افزود: دو مولفه «بارداری» و «شیردهی» به عنوان موارد بازدارنده اهدای خون درمیان زنان به حساب می‌آید. زنان در دوران بارداری، ۶ هفته پس از زایمان و همچنین در دوران شیردهی نباید نسبت به اهدای خون اقدام کنند. تمام زنان نسبت به این محدودیت‌ها آگاه هستند.

میانگین سنی اهدای خون کشور بیش از ۴۰ سال است

معاون فنی اداره‌کل انتقال خون استان تهران با بیان اینکه میانگین سنی اهدای خون کشور بیش از ۴۰ سال است، افزود: سازمان انتقال خون تلاش می‌کند میانگین سن اهدای خون را کاهش دهد و جوانان را  برای اهدای خون ترغیب کند. سیاست‌های متعددی با هدف کاهش سن خون اهداکنندگان انجام شده؛ به طور مثال افزایش مراجعه به دانشگاه‌ها با توجه به میانگین سن دانشجویان را در برنامه‌های سازمان انتقال خون لحاظ کرده‌ایم

وی درباره میزان مراجعه جوانان به مراکز اهدای خون گفت: به طور قطع، میزان مراجعه جوانان به مراکز اهدای خون کم است؛ رفع مراجعه کمتر نیاز به آگاهی و امور تبلیغاتی دارد. سازمان انتقال خون، پویش‌هایی را با هدف افزایش میزان مراجعه زنان و جوانان آغاز کرده؛ اگرچه این پویش‌ها آغاز شده اما باید از نظری عددی افزایش یابند. پویش‌هایی که با هدف افزایش تعداد اهداکنندگان خون برگزار می‌شود، نباید به زنان یا یک گروه سنی خاص محدود شود، بلکه برای سایر گروه‌های اجتماعی مانند گروه‌های خونی خاص که ذخایر کمتری دارند برگزار شود.

وضعیت ذخایر گروه‌های خونی منفی

معاون فنی اداره‌کل انتقال خون استان تهران با بیان اینکه ۹۰ درصد از مردم ایران گروه‌های خونی مثبت دارند، اظهار کرد: هنگامی که فراخوان‌های اهدای خون منتشر می‌کنیم به یک گروه خونی خاص اشاره نمی‌کنیم؛ چرا که تمام گروه‌های خونی مورد نیاز است. اگر فراوانی گروه‌های خونی مثبت در جامعه زیاد است، میزان نیاز مراکز درمانی به گروه‌های خونی مثبت نیز به همان مقدار افزایش می‌یابد. با توجه به فراوانی کمتر گروه‌های خونی منفی، میزان ذخایر این گروه‌ها نسبت به گروه‌های خونی مثبت، کمتر است. وقتی میزان ذخایر خونی از منظر عددی کم باشد، کاهش میزان اهداکنندگان به صورت درصدی می‌تواند بر میزان ذخایر خون بسیار اثرگذار باشد.

وی ادامه داد: موضوع میزان ذخیره گروه‌های خونی منفی جزو چالش‌های سازمان انتقال خون به حساب می‌آید. بازهم تاکید می‌کنم به یک گروه خونی خاص در فراخوان‌های اهدای خون اشاره نمی‌شود، چرا که تمام گروه‌های خونی مورد نیاز است. هرچه میزان فراوانی گروه‌های خونی بیشتر باشد به همان میزان نیاز مراکز درمانی نیز افزایش می‌یابد.

ناظری ادامه داد: اگر بخواهیم به طور مشخص از نیاز درباره یک گروه خونی خاص سخن بگوییم باید به گروه‌های خونی منفی و همچنین مشکلی که در سال گذشته با آن مواجه بودیم یعنی کمبود گروه خونی  A ، چه مثبت و چه منفی اشاره کنیم. در حال حاضر، تمام گروه‌های خونی از منظر ذخیره در وضعیت خوبی قرار دارند.

ثبت اطلاعات گروه‌های خونی نادر در کشور برای مواقع ضروری

وی درباره میزان ذخایر گروه‌های خونی نادر نیز به ایسنا خاطرنشان کرد: آزمایشگاه‌های سازمان انتقال خون در جهت  گروه‌های خونی «خاص» و «نادر» فعالیت می‌کنند و این گروه‌ها طی یک  فرایند شناسایی می‌شوند. اطلاعات افرادی که دارای گروه‌های خونی خاص و نادر هستند، ذخیره می‌شود و اگر یک بیمار  به یک گروه خونی خاص احتیاج داشته باشد، افرادی که دارای گروه خونی خاص هستند برای اهدای خون فراخوانده می‌شوند.  

معاون فنی اداره‌کل انتقال خون استان تهران ادامه داد: برخی گروه‌های خونی بسیار نادر هستند؛ در چنین شرایط با استفاده از فرایند انجماد می‌توان مدت‌زمان نگهداری فرآورده‌های خونی را افزایش داد.

ناظمی درباره وضعیت سلامت خون‌های اهدایی نیز گفت: اهدای خون از سال ۲۰۰۷ میلادی  در کشور به صورت داوطلبانه و بدون چشم‌داشت مالی انجام می‌شود. سازمان بهداشت جهانی بر موضوع اهدای خون داوطلبانه تاکید دارد و از تمام کشورهای جهان می‌خواهد در مسیر اهدای خون داوطلبانه گام بردارند. آمار و ارقام بیانگر این است کشورهایی که اهدای خون کاملا داوطلبانه دارند، سلامت خون آنها افزایش می‌یابد؛ چرا که هیچ چشمداشتی برای اهدای  خون وجود ندارند. به طور قطع، اهدای خون به صورت داوطلبانه جزو اهداف سازمان انتقال خون است و از زمان اجرای اهدای خون به صورت داوطلبانه حدود ۱۷ سال می‌گذرد.
تضمین سلامت خون‌های اهدایی

وی با بیان اینکه اهدای خون به صورت داوطلبانه تنها ملاک سلامت خون به حساب نمی‌آید، افزود: تضمین سلامت خون برای دریافت‌کنندگان در لایه‌های مختلف انجام می‌شود. از زمان ورود اهداکننده به مرکز اهدای خون، افراد با مشاهده تابلو الزامات اهدای خون با شرایط اهدای خون آشنا می‌شوند. اگر داوطلب از شرایط لازم برخوردار نباشد وارد مراحل دیگر اهدا نمی‌شوند. پس از سپری کردن مراحل پذیرش، مصاحبه پزشکی آغاز می‌شود و اگر موردی وجود داشته باشد که سلامت خون را به خطر اندازد از روند خونگیری جلوگیری می‌شود. فردی که خواهان اهدای خون است و مراحل مصاحبه را سپری کرده است، برگه‌ای در اختیارش قرار داده می‌شود که اگر موردی را به پزشک نگفته باشد در آن برگه می‌تواند گزینه «خون من استفاده نشود» را انتخاب کند. اگر موردی مانند مصرف یک داروی خاص وجود داشته باشد و اهداکننده پس از اهدای خون به یاد بیاورد، می‌تواند به صورت تلفنی موضوع را اطلاع دهد.

معاون فنی اداره‌کل انتقال خون استان تهران با اشاره به ضرورت اهدای خون گفت:  آزمایش‌های خون نباید به دست فراموشی سپرده شود؛ چرا که معیار سلامت خون است. در حال حاضر، آزمایش‌های غربالگری شامل HIV، هپاتیت سی، هپاتیت ب و سیفلیس بر روی تمام خون‌های اهدایی استان تهران با بهره‌گیری از دستگاه‌های خودکار انجام می‌شود. این آزمایش‌های غربالگری از دقت بسیار بالایی برخوردار است. 

حذف درصد پایین خون‌های اهدایی در فرایند غربالگری

وی درباره حذف خون‌های اهدایی در فرایند غربالگری گفت: درصد بسیار کمی از خون‌های اهدایی در فرایند غربالگری حذف می‌شوند. اگر بخواهیم سلامت خون‌های اهدایی کشور با سایرنقاط جهان را مقایسه کنیم باید گفت سلامت خون‌های اهدایی کشور از وضعیت بسیار مساعدی برخوردار است. 

ناظمی درباره روش‌های نوین به منظور افزایش سطح سلامت خون گفت: سلامت خون از دو وجه می‌تواند بررسی شود. «سلامت خون از نظر بیماری‌های منتقله از خون» یکی از وجوه ارزیابی سلامت خون به حساب می‌آید؛ مدتی است آزمایش «نوکلوئیک اسید» (نت) در مراکز انتقال خون استان تهران انجام می‌شود، آزمایش نت جزو آزمایش‌های مولکولی است که نسبت به آزمایش‌های «سرولوژیک» که روی سرم خون انجام می‌شود، دقت بیشتری دارند. همچنین مدت زمان پنجره‌ای بیماری‌ها یعنی زمانی که عامل ایجادکننده بیماری وارد بدن می‌شود تا زمانی که نتیجه تست مثبت شود، بسیار کاهش یافته است. بهره‌ گرفتن از آزمایش‌های مولکولی قدرت تشخیص بیماری‌ها را بسیار بالا می‌برد و باعث افزایش تضمین‌کننده سلامت می‌شود

وی ادامه داد: «کاهش واکنش‌های ناشی از تزریق خون»، وجه دیگر سلامت خون به حساب می‌آید. هنگامی که خون وارد بدن می‌شود مانند داروها می‌تواند سبب بروز واکنش احتمالی شود. برخی افراد به هنگام تزریق خون، بدن آنها واکنش نشان می‌دهد. سازمان انتقال خون به منظور کاهش واکنش های احتمالی اقدماتی انجام داده‌است. یکی از قداماتی که می‌تواند میزان واکنش‌های احتمالی را کاهش دهد افزایش تعداد کیسه‌های خون فیتلردار است. میزان گلبول سفید در این کیسه‌ها با عمل فیلتراسیون کاهش می‌یابد. هر چقدر تعداد گلبول‌های سفید در خون کمتر باشد، میزان واکنش‌های احتمالی نیز کاهش می‌یابد.

ناظمی ادامه داد: همچنین غربالگری پادتن از موارد دیگری است که در کشور راه‌اندازی شده، دستگاه‌های جدید به شبکه انتقال خون کشور اضافه شده و این آزمایش‌ها به صورت خودکار انجام می‌شود که موجب افزایش ضریب سلامت و کاهش بروز واکنش‌های ناخواسته می‌شود.